Elk voorjaar weer breekt er een felle strijd uit tussen de ganzen in het Boeremapark om een plek te veroveren op het eilandje in de vijver om te broeden. Dit eiland is de enige plek waar veilig gebroed kan worden, omdat het gevrijwaard is van ongewenst bezoek, zoals van vossen en honden. Maar er is grote concurrentie, de paren willen er allemaal broeden, niet alleen de ruim twintig witte boerenganzen, maar ook enkele Nijlganzen en Canadese ganzen.

Nu wordt  in het Boeremapark al vijf jaar onderzoek gedaan aan Canadese ganzen, die daar in de zomer tijdens de rui, als de vogels niet kunnen vliegen, zijn gevangen en van genummerde groene halsbanden voorzien. Een aantal van deze ganzen probeert elk jaar te broeden in het park. Deze ganzen zijn door hun halsbandnummer als individuen herkenbaar.

Alvorens op de ontwikkelingen in het lopende voorjaar in te gaan eerst in het kort de broedgeschiedenis van de Canadese ganzen in het park in voorgaande jaren. In 2012 was er één paar met de halsbanden NXX (vrouwtje) en C02 (mannetje). Het vrouwtje is in 2010 in de Wolddeelen bij Sassenhein geboren, maar de herkomst van het mannetje kennen we niet. Dit paar was in 2012 het hele voorjaar in het park aanwezig, maar heeft niet gebroed. In 2013 was dit paar wel succesvol, het kreeg vier gezonde eigen dochters en één stiefzoon. Een witte boerengans had stiekum twee eieren in het nest van het Canadese ganzenpaar gelegd, waarvan één jong groot werd. Dit loopt nu met een kleurring om zijn poot tussen de groep witte ganzen rond. In 2014 was het weer raak. Vrouwtje NXX nestelde precies op dezelfde plaats als in 2013, maar vlak voor dat de eieren zouden uitkomen gebeurde er een catastrofe. Per vergissing werden door de gemeente de eieren vernietigd in de veronderstelling dat ze van witte boerenganzen zouden zijn, die ongewenst waren.

Wat heeft zich tot nu toe in het huidige broedseizoen afgespeeld? Vanaf begin februari heb ik het park bijna dagelijks bezocht en het gedrag van alle Canadese ganzen vastgelegd. Het oude broedpaar NXX/C02 was al op  21 februari in het park aanwezig, maar er is concurrentie en wel van hun eigen kinderen. Drie van hun dochters uit 2013 (respectievelijk BSA, BSB en BSC), die in 2014 elk een ongeringde man opgedoken hebben, komen nu regelmatig met echtgenoot in het park en elk koppel dreigt af en toe tegen de ouders. Ze durven ook op het eilandje te komen. Blijkbaar willen ze pa en ma duidelijk maken dat zij nu aan de beurt komen. Je moet het van je kinderen maar hebben. Nu gebeurt het vaker bij ganzen dat kinderen azen op de broedplaats van pa en ma, maar om succesvol te zijn moeten ze wel wat ouder zijn dan twee jaar, zoals deze dochters. Natuurlijk hangt succes ook af van de vechtkracht van hun echtgenoten. Een andere concurrent is AYZ, een man die alleen of met een ongeringde partner af en toe aanwezig is. Ik heb deze nog niet met het broedpaar zien knokken. Een gevaarlijker duo lijkt me het paar AZR (man) en BSR (vrouw). Dit paar heeft eerst een bezoek gebracht in de Hortus te Haren, maar zit vanaf 18 maart in het Boeremapark. Ook dit paar heb ik al op het eiland zien staan, maar alleen als NXX en C02 ver uit de buurt zijn. Onderlinge dreigementen heb ik wel gezien, maar nog geen echte gevechten, waarbij de mannen elkaar bij de kladden pakken. Op dit moment zijn de krachtsverhoudingen zo, dat als de nieuwkomers op het eiland staan en NXX en C02 komen aanzwemmen, zij het eiland  wel verlaten, zij het kalmpjes, maar ze blijven in de buurt rond zwemmen. Ze laten zich niet echt wegjagen. Ik houd de zaak zorgvuldig in de gaten.

Dan is er nog een opvallend grote ongepaarde hybride Canadese gans, waarschijnlijk een man, al de hele winter aanwezig. Ook deze gans komt op het eiland en wordt regelmatig weggejaagd door de man (C02) van het broedpaar. Waarschijnlijk is deze gans onvruchtbaar en geen echte concurrent voor C02, maar stel je voor dat zijn eigen vrouw (NXX) toch voor zo’n mannetjesputter valt.

Er is ook nog een witte boerengans die steeds probeert te nestelen op dezelfde plek die de Canadese ganzen in hun kop hebben. Die moet verjaagd en sterk in de gaten gehouden worden, anders plompt ze opnieuw haar eieren in het nest van de Canadezen. Een vrouwtje Nijlgans is er inmiddels in geslaagd een nest op het eiland te maken. Ze is vrijwel onzichtbaar verscholen tussen de struiken. Tenslotte, het zal mij benieuwen of het paar AZR en BSR er in zal slagen zich ook op het eiland als broedvogel te vestigen. Ik verwacht het niet, maar je kunt nooit weten. We houdende situatie in de gaten.

Jan Hulscher